بسیاری از ما به نواختن سازها علاقه زیادی داریم و سعی می‌کنیم نواختن سازها را به روش‌های مختلفی یاد بگیریم. همانطور که می‌دانید، موسیقی پیوند عمیقی با روح و جسم انسان دارد. زمانی که یک ساز نواخته می‌شود، قلب و روح ما آرامش پیدا می‌کند. از این رو، معمولا افرادی که در معرض نواختن موسیقی و صدای دلنشین سازهای مختلف قرار می‌گیرند، به آن علاقه‌مند می‌شوند و پس از مدت زمان کوتاهی دوست دارند آن را یاد بگیرند. یادگیری موسیقی آن‌ قدرها که فکر می‌کنید، کار ساده‌ای نیست.

بعضی از افراد دوست دارند به یادگیری موسیقی بدون معلم بپردازند و به صورت خودخوان ساز زدن را یاد بگیرند. چنین افرادی معمولا برای فرار از پرداخت هزینه برای یاد گرفتن ساز یا کمبود وقت، یادگیری موسیقی خودخوان‌ را به رفتن به آموزشگاه موسیقی ترجیح می‌دهند! اما آیا یادگیری موسیقی بدون معلم امکان‌پذیر است؟ آیا می‌توانیم بدون کمک معلم و استاد، ساز زدن را یاد بگیریم؟

 

آیا بدون کمک استاد می‌توانیم ساز زدن را یاد بگیریم؟

پاسخ به این سوال کمی دشوار است. زیرا به طور کلی، یاد گرفتن موسیقی بدون معلم کار سخت و زمان‌بری است و حتی بیشتر از رفتن به کلاس و ملاقات با استاد وقتتان را می‌گیرد. اما از طرفی، از گذشته تا کنون، افرادی بوده‌اند که بدون استاد و به تنهایی، یا یادگیری موسیقی پرداخته‌اند. به همین دلیل، اینطور به نظر می‌رسد که یادگیری موسیقی خودخوان به عوامل زیادی وابسته است. در این مطلب قصد داریم به بررسی این مسئله بپردازیم و به این سوال پاسخ دهیم که آیا می‌توانیم بدون معلم موسیقی و ساز زدن را یاد بگیریم و این موضوع، چگونه محقق می‌شود. در ادامه، مشکلاتی را که ممکن است در مسیر یادگیری موسیقی خودخوان با آن‌ها مواجه شوید، بررسی می‌کنیم.

 

چالش‌های یادگیری موسیقی بدون معلم

اگر چه یادگیری موسیقی بدون معلم، در ظاهر مزایای زیادی دارد! اما در ادامه این مسیر ممکن است با مشکلات و چالش‌های زیادی رو به رو شوید. در ابتدای امر، ممکن است فکر کنید که نداشتن استاد باعث آزادی عمل شما می‌شود و هر زمان که بخواهید می‌توانید تمرین کنید و چیز جدیدی یاد بگیرید و برای یاد گرفتن اصول موسیقی هم نیازی به صرف هزینه‌های بالا ندارید. بهتر است با ما همراه شوید تا عمده مشکلات، هنرجویان خودخوان موسیقی را بررسی کنیم:

• توجه داشته باشید که یک استاد موسیقی با تمام اصول و قوانین نوازندگی آشنایی دارد و اشتباهاتی که ممکن است انجام دهید، بارها و بارها تجربه کرده است. بنابراین کمک گرفتن از یک استاد موسیقی کمک می‌کند سریع‌تر یاد بگیرید و کمتر اشتباه کنید. در یادگیری موسیقی بدون معلم، کسی را ندارید که اشتباهاتتان را به شما بگوید. بنابراین یادگیری موسیقی خودخوان، ممکن است زمان‌بر باشد و اشتباهاتتان را بدون اصلاح، بارها تکرار کنید.
• معلم به شما انگیزه می‌دهد و کمک می‌کند بهتر و عمیق‌تر از قبل یاد بگیرید. یادگیری موسیقی بدون معلم شما را با چالش‌های زیادی رو به رو می‌کند. داشتن یک استاد خوب و حضور در کلاس‌های آموزش موسیقی یا شرکت در گروه‌های نوازندگی باعث می‌شود انگیزه پیدا کنید و شور و شوق داشته باشید. در حالی که یادگیری موسیقی خودخوان چنین مزیتی ندارد. در یادگیری خودخوان، شما تنها هستید و با کسی ارتباط ندارید و خودتان باید یاد بگیرید!
• یک استاد این مسئله را می‌داند که از کجا شروع کند و به کجا برسد! این مسئله هم تنها با تجربه حاصل می‌شود. در یادگیری موسیقی بدون معلم شما نمی‌دانید که دقیقا باید از کجا شروع کنید. به عنوان مثال، ممکن است از بخش‌های حرفه‌ای و سخت شروع کنید و به دلیل ناکامی در نواختن ساز، انگیزه خودتان را از دست دهید. اما یک استاد به خوبی می‌داند که ابتدا باید مراحل اولیه را به شما آموزش دهد و سپس به سراغ مراحل حرفه‌ای و پیشرفته برود.
• داشتن معلم به شما برنامه می‌دهد و نظم و ترتیب در تمرین و داشتن تکلیف از بهترین مزایا داشتن استاد برای یادگیری موسیقی هستند. همانطور که می‌دانید تمرین کردن اهیمت زیادی در یادگیری موسیقی دارد. در یادگیری موسیقی بدون معلم، شما برنامه منظمی ندارید و تمرین نکردن و نداشتن برنامه ممکن است شما را از یادگیری اصولی موسیقی دور کند.
• ناآگاهی و عدم اطلاع از اصول نگه داشتن ساز و موضوعات مشابه، عواملی هستند که ممکن است دست به دست هم دهند و باعث شوند هیچ وقت درست ساز زدن را یاد نگیرید. یک استاد خوب، در همان مراحل ابتدایی، نحوه ایستادن و نگه داشتن ساز را به شما یاد می‌دهد و در مراحل بعدی و در روند پیشرفتتان، اشکالات شما را برطرف می‌کند.
• یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است در زمان یادگیری موسیقی بدون معلم پیش آید، تاثیرپذیری از دیگران است. در زمان یادگیری به دلیل نداشتن استاد، حتما با مشکلاتی مواجه می‌شود و ممکن است برای پیدا کردن اشکالات خود با افراد بی‌تجربه و غیرحرفه‌ای آشنا شوید که اطلاعات غلطی به شما دهند و شما را از مسیر یادگیری اصولی و درست موسیقی دور کنند.

 

 

نکات مهم برای یادگیری موسیقی بدون معلم

همانطور که گفته شد، یادگیری موسیقی بدون معلم به آسانی انجام نخواهد شد و حتما با چالش‌های زیادی رو به رو خواهید شد. اما اگر قصد یادگیری موسیقی خودخوان را دارید، توصیه می‌کنیم چند نکته‌ مهم را که در ادامه، بررسی می‌کنیم در نظر داشته باشید:

تمرین کنید

بیشتر زمان خود را به تمرین کردن اختصاص دهید. سعی کنید بیشتر یاد بگیرید و تمرین کنید. زمان مشخصی را به طور روزانه در نظر بگیرید و ساز زدن را تمرین کنید. به عنوان مثال، یک ساعت در روز را مشخص کنید و اصولی را که به تازگی یاد گرفته‌اید، تمرین کنید. تمرین کردن باعث می‌شود اشتباهات خود را به سرعت متوجه شوید و آن‌ها را اصلاح کنید.

منابع خوبی پیدا کنید

مطمئنا بدون آگاهی از اصول موسیقی هرگز نمی‌توانید نواختن ساز را یاد بگیرید. بنابراین باید به دنبال منابع خوبی برای یادگیری موسیقی خودخوان باشید. به عنوان مثال، ممکن است از فیلم‌های آموزشی که در شبکه‌های اجتماعی مختلف منتشر می‌شوند استفاده کنید یا از دوستانتان برای یادگیری موسیقی کمک بخواهید. بهترین راه برای یادگیری موسیقی بدون معلم استفاده از کتاب‌های آموزشی مناسب است که به شما کمک می‌کنند تا از اصول موسیقی آگاه شوید و نواختن ساز مورد علاقه‌تان را یاد بگیرید.

یک برنامه مشخص داشته باشید

برای یاد گرفتن هر چیزی، باید یک برنامه مشخص داشته باشید. اگر نامنظم و بدون برنامه عمل کنید، مطمئنا گمراه می‌شوید. بهتر است یک ساعت در روز را به تمرین کردن اختصاص دهید و روزهایی از هفته را هم به یادگیری مطالب جدید اختصاص دهید. یا یک برنامه مشخص و اجرای دقیقا و درست آن برنامه، با سرعت بیشتری پیش می‌روید.

از دوستان خود کمک بخواهید

برای یادگیری موسیقی بدون معلم، می‌توانید از دوستان خود کمک بخواهید یا هر چند وقت یک بار از آن‌ها بخواهید پیش شما بیایند و نوازندگی شما را گوش دهند. به این ترتیب با پرسیدن نظر آن‌ها می‌توانید به روند پیشرفتتان پی ببرید. یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید انجام دهید، حضور در کنار گروه‌های نوازندگی یا معاشرت و رفت و آمد با افراد حرفه‌ای و کمک خواستن از آن‌ها است.

به موسیقی گوش دهید

گوش دادن به موسیقی و نوازندگی ساز موردنظرتان به شما کمک می‌کند تا با قوانین و اصول نواختن آشنا شوید. با نگاه کردن به نوازندگی یک نوازنده حرفه‌ای می‌توانید نحوه ایستادن و ساز زدن او را یاد بگیرید و حرکات او را تقلید کنید که سرعت یادگیری شما را بیشتر می‌کند. کار دیگری که می‌توانید انجام دهید، حضور در تئاترها یا برنامه‌های نوازندگی است. این کار هم می‌تواند به شما کمک زیاد کند تا بیشتر با نوازندگی حرفه‌ای و ساز زدن آشنا شوید. بسیاری از افراد با شنیدن یک موسیقی می‌توانند آن را تقلید کنند و به این ترتیب، سرعت پیشرفتشان چند برابر می‌شود.

 

 

کتاب‌های مفید برای یادگیری موسیقی خودخوان

همانطور که گفته شد، در یادگیری موسیقی بدون معلم، منبع خوب اهمیت زیادی دارد. بدون داشتن یک منبع خوب و کتاب‌های یادگیری موسیقی هرگز نمی‌توانید موفق شوید. کتاب خوب برای یادگیری موسیقی، کتابی است که به زبان ساده و روان نوشته شده باشد و یک استاد حرفه‌ای آن را نوشته باشد. کتاب‌های موسیقی ممکن است در مورد مسائل مختلفی نوشته شده باشند. از تاریخ موسیقی گرفته تا نحوه نواختن ساز و اصول و مفاهیم اولیه موسیقی، همگی مواردی هستند که ممکن است در یک کتاب موسیقی به آن‌ها پرداخته شود. در ادامه، قصد داریم به معرفی چند کتاب خوب برای یادگیری خودخوان موسیقی بپردازیم. همچنین در مطلب معروف‌ترین کتاب‌های موسیقی می‌توانید با بهترین کتاب‌های دنیای موسیقی آشنا شوید.

کتاب یادگیری موسیقی مصطفی کمال پورتراب

این کتاب به شما کمک می‌کند تا با اصول و مفاهیم اولیه موسیقی آشنا شوید. کتاب یادگیری موسیقی، بیانی ساده و روان دارد و یکی از کتاب‌های جامع آموزش تئوری موسیقی است که توسط اساتید و هنرجویان موسیقی مورد توجه قرار گرفته است. اگر در سطح مبتدی هستید و یادگیری موسیقی را بدون معلم شروع کرده‌اید، این کتاب می‌تواند برای شما مفید باشد.

کتاب تئوری موسیقی کلنل علینقی وزیری

این کتاب یکی دیگر از جامع‌ترین و البته معروف‌ترین کتاب‌هایی است که مفاهیم اولیه موسیقی را به شما آموزش می‌دهد. در کتاب تئوری موسیقی می‌توانید در مورد قواعد نت، آوازشناسی و موسیقی نظری مغربی اطلاعات کاربردی پیدا کنید. همچنین این کتاب شامل پرسش و پاسخ‌های کاربردی است که می‌تواند شما را در جهت یادگیری بهتر موسیقی کمک کند.

کتاب تئوری موسیقی محسن الهامیان

مفاهیم پایه‌ای، اصطلاحات موسیقی، آکوردشناسی و ملودی و ریتم از جمله موضوعات مهمی هستند که هر هنرجو قبل از یادگیری موسیقی باید با آن‌ها آشنا شود. کتاب تئوری موسیقی محسن الهامیان با ارائه اطلاعاتی جامع و مفید در رابطه با این موضوعات شما را در یادگیری موسیقی بدون معلم راهنمایی می‌کند.

کتاب تئوری بنیادی موسیقی پرویز منصوری

این کتاب هم یکی دیگر از منابع مهمی است که برای آشنایی با تئوری و اصول موسیقی می‌توانید مطالعه کنید. قواعد نت، نت نویسی و مبانی موسیقی از جمله مباحث مهم این کتاب هستند. فرقی نمی‌کند در سطح مبتدی باشید یا پیشرفته، به هر حال مطالعه این کتاب برای شما سودمند خواهد بود. این کتاب به شما کمک می‌کند تا سرعت یادگیریتان بدون معلم افزایش پیدا کند.

 

 

خودآموزی برابر است با حرکت کند با خطای زیاد در یادگیری موسیقی!

بسیاری از موسیقی‌دانان و اساتید معروف و محبوب دنیای موسیقی بر این عقیده هستند که خودآموزی موسیقی یعنی حرکت کند در مسیر یادگیری یک ساز که به احتمال زیاد با خطاهای زیادی رو به رو خواهد بود. پس اگر مشتاق یادگیری هستید و دوست دارید نواختن یک ساز را به صورت اصولی یاد بگیرید، بنوازید و لذت ببرید، بهتر است یک استاد خوب برای خودتان انتخاب کنید. اگر چه هزینه‌های ثبت‌نام در کلاس‌های نوازندگی افزایش یافته است و برای رفتن به کلاس و حضور در کلاس‌های آموزش نوازندگی باید زمان زیادی صرف کنید، اما این نکته را به یاد داشته باشید که این هزینه برای در اختیار گذاشتن حجم زیادی از تجربه و علم موسیقی صرف می‌شود.

برای یادگیری اصولی موسیقی باید به یک آموزشگاه یا استاد خوب مراجعه کنید و توجه داشته باشید که یادگیری موسیقی خودخوان ممکن است عادت‌های نادرستی را در ذهن شما ایجاد کند که با نهادینه‌ شدن آن‌ها در ذهنتان، حتی کلاس رفتن هم برای شما فایده‌ای نداشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم یادگیری موسیقی را از همان ابتدا با انگیزه و راهنمایی‌های یک استاد خوب آغاز کنید.

اساتید باتجربه و بزرگوار زیادی در آموزشگاه موسیقی پژواک فعالیت می‌کنند و آماده هستند تا با جان و دل مفاهیم موسیقی را به شما آموزش دهند. کلاس‌های آموزشی این آموزشگاه به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شوند که امکان یادگیری آسان، متناسب با شرایط پرمشغله را برای شما فراهم می‌کنند. برای ثبت‌نام در آموزشگاه در محمودیه، زعفرانیه، دربند، تجریش، درکه و ... می‌توانید به آموزشگاه موسیقی پژواک در میدان الف مراجعه کنید.

 

جمع‌بندی

یادگیری موسیقی بدون معلم می‌تواند شما را با مشکلات زیادی رو به رو کند. نهادینه شدن اصول و عادت‌های غلط یکی از مشکلاتی است که ممکن است برای شما پیش آید و به سختی از بین رود. به همین دلیل، بهتر است از همان ابتدای امر به یادگیری اصولی موسیقی با کمک یک معلم بپردازید.