صفر تا صد آموزش موسیقی به کودک

حتما تا کنون بسیاری از کودکان را دیده‌اید که در زمان پخش یک آهنگ واکنش نشان می‌دهند و شادی و خوشحالی می‌کنند. حتی شاید شما هم از کسانی باشید که بزرگترهایتان در مورد خواندن آهنگ و سازهای بچگانه که با استفاده از وسایل ابتدایی می‌زدید، خاطراتی تعریف می‌کنند. موسیقی یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر زندگی انسان است که روح انسان را نوازش می‌دهد. بدون شک، تمام کودکان روح لطیفی دارند اما بعضی از آن‌ها بیشتر از سایر کودکان به موسیقی علاقه دارند. موسیقی کودکان با دیگر انواع موسیقی تفاوت‌هایی دارد. بنابراین، اگر قصد دارید کودکتان را به یک آموزشگاه موسیقی بفرستید، بهتر است دست نگه دارید!

به طور کلی، آموزش موسیقی به کودکان راه و روش خاصی دارد. اینطور نیست که یک ساز که خودتان به آن علاقه دارید را انتخاب کنید و کودکتان را در کلاس مخصوص آن ساز ثبت‌نام کنید. برای شروع اموزش موسیقی به کودکان بهتر است با خلق و خو و علاقه کودکتان آشنا شوید و این کار را به یک آموزشگاه خوب بسپارید. چرا که آموزش موسیقی به کودک روش‌های مخصوص به خودش را دارد. اگر آموزش موسیقی کودکان به درستی و اصولی انجام شود، هم کودکتان به موسیقی علاقه‌مندتر می‌شود و هم استعدادهایش شکوفا می‌شود. در ادامه، قصد داریم به معرفی روش‌های آموزش موسیقی به کودکان و بهترین سازها برای کودکان بپردازیم:

 

معرفی روش‌های آموزش موسیقی به کودکان

موسیقی کودکان، ویژگی‌های خاصی دارد. شروع آموزش موسیقی به کودکان ممکن است موجب شکوفا شدن استعدادهای ذاتی فرزند شما شود. البته فرآیند آموزش موسیقی کودکان از متدهای ویژه‌ای پیروی می‌کند. روش‌های آموزش موسیقی کودکان توسط برترین اساتید دنیای موسیقی ابداع و معرفی شده‌اند. بسیاری از آموزشگاه‌های تخصصی موسیقی هم معمولا از این روش‌ها برای آموزش موسیقی کودکان استفاده می‌کنند. در ادامه، قصد داریم به معرفی این روش‌ها بپردازیم و به این سوال پاسخ دهیم که کدام روش برای چه شرایطی مناسب‌تر است:

روش دالکروز

 روش دالکروز، یک متد رایج برای آموزش مفاهیم پایه‌ای موسیقی است. در این روش که نخستین بار توسط امیل جاش دالکروز معرفی شده است، کودکان به وسیله حرکات موزون و ترکیبی از حرکات بدنی و موسیقی، مفاهیم اساسی را یاد می‌گیرند. این متد بر اساس متد بداهه‌پردازی ابداع شده است. یعنی کودکان حرکاتی مرتبط با اهنگ و بدون اندیشه و فکر قبلی خواهند داشت که در بسیاری از موارد به رشد واکنش‌های کودکان و استعدادهای آن‌ها کمک می‌کند. روش دالکروز برای موسیقی کودکان، عالی عمل می‌کند و ریتم و ساختار موسیقی را به آرامی به کودکان آموزش می‌دهد. جالب است بدانید که دانشگاه‌های معتبری چون کلمبیا کالج، کالج پارک، دانشگاه مریلند و دانشگاه کارنگی ملون، مجوز رسمی آموزش موسیقی به روش دالکروز را به علاقه‌مندان به موسیقی که آموزش‌های لازم را گذرانده‌اند ارائه می‌دهد.

روش سوزوکی

روش سوزوکی که توسط دکتر دانیل شینیچی سوزوکی ابداع و معرفی شده است، یکی دیگر از روش‌های جالب برای موسیقی کودکان است. سوزوکی یک ویولونیست ژاپنی بود که در سال 1964 برای نخستین بار، آموزش موسیقی به کودکان را با روش مخصوص خود شروع کرد. او در یک مدرسه به کودکان ژاپنی آموزش می‌داد. این روش، نه فقط برای آموزش موسیقی به کودکان، بلکه برای پرورش شخصیت کودک از طریق آموزش موسیقی طراحی شده است. در روش سوزوکی برای موسیقی کودکان، موسیقی همانند زبان مادری به کودکان آموزش داده می‌شود. یعنی کودک از همان سنین پایین به موسیقی گوش می‌دهند تا روح آن‌ها با موسیقی پرورش داده شود.

والدین این کودکان همراه با فرزندان خود در کلاس‌های موسیقی شرکت می‌کنند و تا جلسات بعدی می‌توانند با کودک خود تمرین کنند. کلاس‌های آموزش موسیقی به روش سوزوکی، معمولا به صورت گروهی برگزار می‌شوند تا کودکان از کنار هم بودن لذت ببرند و انگیزه پیدا کنند. تمرین‌های مکرر و پیشرفت‌های کوچک کمک می‌کنند تا کودکان به آرامی موسیقی را یاد بگیرند. تشویق‌های کودکانه و همراهی والدین موجب پیشرفت کودک در موسیقی می‌شوند. به علاوه، کودکان کم‌کم و بر اساس توانایی‌های حتی اندک، ساز می‌زنند و در این زمینه، مهارت پیدا می‌کنند.

روش ارف

روش ارف یکی دیگر از روش‌های محبوب برای موسیقی کودکان است. شروع اموزش موسیقی به کودکان نیازمند صبر و حوصله است، چرا که کودکان همیشه دوست دارند بازی کنند و به این طرف و آن طرف بروند. روش ارف بر پایه بازی و رقص کودکان طراحی شده است و این امکان را فراهم می‌کند تا کودکان از طریق کسب تجربه با بازی و رقص، موسیقی را یاد بگیرند. کارل ارف؛ مخترع این روش آموزشی موسیقی کودکان است. او در سال 1920 این روش را معرفی کرد. روش ارف برای موسیقی کودکان، بسیار جذاب و سرگرم‌کننده است. به همین دلیل، کودکان از آن خسته نمی‌شوند.

در این روش، کودک شما همواره فعالیت می‌کند و از آموزش خود لذت می‌برد. این موضوع باعث می‌شود به مرور زمان به موسیقی علاقه‌مند شود و اصول موسیقی را به خوبی یاد بگیرد. در روش ارف، کودکان به صورت دائم با ساز و موسیقی سر و کار دارند، ساز می‌زنند، موسیقی گوش می‌دهند و دائما با ملودی و ریتم آهنگ ها آشنا می‌شوند.

روش کودالی

روش کودالی دیگر روش رایج برای آموزش موسیقی کودکان است. در این روش از علائم و انگشتان برای یادگیری بهتر موسیقی استفاده می‌شود. روش کودالی بر یادگیری موسیقی از سنین پایین تاکید دارد. در واقع در این روش، یادگیری موسیقی از سنین پاییین شروع می‌شود و اساتید آن معتقد هستند که اگر شروع آموزش موسیقی به کودکان از سن پایین شروع شود، موثرتر خواهد بود. در این روش، سواد موسیقی کودکان از طریق موسیقی‌های قدیمی و اصیل افزایش می‌یابد. حرکات دست‌ها و علائمی که کودکان با انگشتان خود نشان می‌دهند، کمک می‌کند نت‌های موسیقی را تجسم کنند و راحت‌تر یاد بگیرند. این روش توسط یک آهنگساز مجارستانی ابداع شده و هم اکنون یکی از روش‌های رایج و محبوب کودکان برای آموزش موسیقی است. این روش، خلاقیت‌های فراوانی برای نشان‌ دادن نت‌های موسیقی استفاده می‌کند.

 

بهترین سن برای آموزش موسیقی به کودکان

یکی از سوالاتی که ممکن است برای والدین کودک پیش آید، سن مناسب برای شروع آموزش موسیقی به کودکان است. در مرحله اول باید توجه کنیم که بعضی از کودکان، استعدادهای خارق‌العاده‌ای در یادگیری موسیقی دارند. به طوری که بعضی از بزرگان موسیقی توصیه می‌کنند آموزش موسیقی چنین کودکانی از سن پایین شروع شود. البته اگر پای صحبت بعضی از نوجوانان و جوانان هم بنشینیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها از آموزش موسیقی در سن پایین شکایت می‌کنند و همین عامل باعث تنفر آن‌ها از موسیقی شده است. اگر دقت کنید، والدین چنین کودکانی بیشتر از هنرمندان موسیقی هستند و اتفاقا استعدادهای خاصی در موسیقی دارند اما به دلیل انتخاب غلط والدین برای شروع آموزش موسیقی به کودکان، از موسیقی جدا شده‌اند. حال این سوال پیش می‌آید که پس سن مناسب برای شروع آموزش موسیقی به کودکان چیست؟

اگر احساس می‌کنید کودکتان به موسیقی علاقه دارد یا دوست دارید استعدادهای او را در این زمینه رشد دهید، از سنین پایین تا 3 سالگی می‌توانید او را با ساز و آهنگ‌های خاص آشنا کنید. به عنوان مثال، می‌توانید او را به تئاترهای خاص یا نمایش‌های همراه با موسیقی ببرید، برایش ساز بزنید یا ویدئو سازهای خاص را در خانه باز کنید. این کار باعث می‌شود روحیه فرزندتان با موسیقی آشنا شود. به این ترتیب، اگر کودکتان به موسیقی علاقه‌مند بود می‌توانید کم کم او را به کلاس‌های آموزشی ببرید. البته باید توجه کنید که آموزش موسیقی به کودکان بهتر است به طور مستقیم از 3 سالگی شروع نشود.

به عنوان مثال، می‌توانید از 3 سالگی کودک را با ضرب آهنگ، ملودی و سازها آشنا کنید. در 5 سالگی کودک با مفاهیم پایه‌ای موسیقی آشنا می‌شود و پس از آن می‌تواند پای موسیقی با سازهای مختلف بنشیند. البته در این سن هم نباید اجباری بر ساز زدن کودک باشد. از 10 سالگی به بعد، کودک می‌توانید ساز زدن را به طور جدی آموزش دیده و دنبال کند.

 

بهترین سازها برای آموزش موسیقی به کودکان

دیگر چالشی که ممکن است با آن رو به رو شوید، انتخاب یک ساز مناسب است. شاید از خود بپرسید کدام یاز برای کودک من مناسب است؟ توانایی نواختن یک ساز به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به سن کودک، استعدادهای او و محدودیت‌های پیش رویش اشاره کرد. در ادامه قصد داریم به معرفی بهترین سازها در موسیقی کودک بپردازیم و موارد دخیل در انتخاب ساز مناسب برای کودک را بررسی کنیم:

 

لیست سازهای مناسب برای آموزش موسیقی به کودک

برای آموزش موسیقی کودک باید قدم به قدم شروع کنید و اهسته قدم بردارید تا کودکتان در این هنر ارزشمند رشد کند و استعدادهای ذاتی‌اش بدون هیچ مشکلی شکوفا شوند. اما بهترین سازها برای شروع آموزش موسیقی به کودکان و یادگیری موسیقی در سن بالا کدامند؟

ویولون

ویولون یکی از سازهای بسیار محبوبی است که احساس و عاطفه کودک شما را تقویت می‌کند. ویولون موجب تقویت حافظه کودکان می‌شود و قدرت ذهن و تمرکز آن‌ها را بالا می‌برد. بهتر است بدانید که ویولون یکی از سازهای دشوار است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در یادگیری کودک عجله نکنید. با توجه به قدرت و علاقه کودک، نواختن ویولون را به او آموزش دهید.

تنبک

تنبک یکی از سازهای موردعلاقه ایرانیان است. نواختن این ساز کوبه‌ای برای کودکان زیر 6 سال امکان‌پذیر است. برای موسیقی کودکان بهتر است تنبک را به صورت روزانه به کودک آموزش دهید و برای یادگیری بهتر تنبک بهتر است مدت زمان جلسات اموزشی را کاهش دهید تا هم کودک خسته نشود و هم یادگیری موثرتر باشد.

پیانو دیجیتال

پیانو دیجیتال یکی از سازهای موردعلاقه کودکان در سراسر جهان است. نواختن پیانو دیجیتال باعث می شود استعدادهای فرزندتان شکوفا شود، علاقه‌اش به موسیقی افزایش یابد و بیشتر با موسیقی آشنا شود.

گیتار

گیتار یکی دیگر از سازهای محبوب و پرطرفدار است که کودکان هم به آن علاقه دارند. جالب است بدانید که استفاده از گیتار موجب افزایش قدرت اعتماد به نفس و شادابی کودکان می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده از گیتار برای کودکان 3 تا 6 سال چندان مناسب نیست، اما کودکان بالای 7 سال به راحتی می‌توانند گیتار را جا به جا کنند و گیتار برای آن‌ها مناسب است.

 

استقبال کودک از یادگیری موسیقی

ممکن است از خودتان بپرسید که چرا باید هزینه کنم و برای کودک خود ساز تهیه کنم یا او را در یک آموزشگاه ثبت‌نام کنم، در حالی که کودک ممکن است از یادگیری موسیقی خودداری کند و به یادگیری موسیقی علاقه‌مند نباشد. قبل از هر کاری، بهتر است کودکتان را مجبور نکنید! اگر خودتان استعداد بالایی در موسیقی دارید یا خانواده‌تان هنردوست و موسیقی‌دوست هستند، کودکتان را مجبور به یادگیری موسیقی نکنید. به هر حال، کودک باید به یادگیری موسیقی کودکان علاقه نشان دهد و با آن انس بگیرد. یکی دیگر از مواردی که در مورد استقبال کودک از موسیقی مطرح می‌شود، انتخاب یک استاد مناسب است.

توجه داشته باشید که بعضی از آموزشگاه‌های موسیقی هیچ گونه آشنایی با روش‌های آموزش موسیقی به کودکان ندارند و از روش‌های غیر اصولی برای آموزش موسیقی کودکان استفاده می‌کنند. این کار نه تنها موجب یادگیری کودک نمی‌شود، بلکه کودک شما را از موسیقی دور کرده و او را سر خورده می‌کند. بنابراین، باید توجه داشته باشید که روح و روان کودکان بسیار لطیف است و در همان ابتدای کار، از یک استاد حرفه‌ای و آموزشگاه تخصصی برای آموزش موسیقی کمک بگیرید. آموزشگاهی که در زمینه موسیقی کودکان فعالیت می‌کند و سابقه درخشانی در این زمینه دارد. آموزشگاه موسیقی پژواک یکی از بهترین آموزشگاه‌های موسیقی است که برای شروع آموزش موسیقی به کودکان توصیه می‌شود. این آموزشگاه موسیقی کودک در زعفرانیه از بهترین متد‌ها برای آموزش موسیقی به کودکان استفاده می‌کند.

 

جمع‌بندی

چگونگی آموزش موسیقی به کودکان یکی از مسائل مهمی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود. چه بسیار کودکان با استعداد و با انگیزه‌ای که به دلیل عدم اگاهی والدینشان از این هنر ارزشمند دور شده‌اند. در حال حاضر، روش‌های مختلفی برای شروع آموزش موسیقی به کودکان وجود دارند. آموزشگاه‌های تخصصی مختلفی مانند آموزشگاه موسیقی پژواک از این روش‌ها برای یادگیری موسیقی کودکان استفاده می‌کنند که موجب یادگیری سریع و آسان کودکان می‌شوند.